:: معرفی همایش
وقتی صحبت از افول آمریکا به میان میآید، این اصطلاح، سخنی تازه در جامعه و حتی در میان سیاستمداران این کشور نیست، چراکه آمریکاییها مدتهای طولانی نگران افول خود بودهاند. از همان بدو تأسیس ایالات متحده توسط پدران بنیانگذار این نگرانی وجود داشت و هم اکنون نیز ادامه دارد. در این میان اندیشمند آمریکایی ساموئل هانتینگتون، حتی پنج مرحله افول گرایی را در قرن بیستم برای ایالات متحده مشخص میکند:
1. سال 1957 و عقب افتادن آمریکا از شوروی در پرتاب نخستین ماهواره
2. سال 1960 نگرانی ریچارد میلهوس نیکسون از چند قطبی شدن جهان
3. سال 1973 پس از تحریم نفتی کشورهای عربی
4. اواخر دهه 1970 و درگیری با سیاستهای توسعه طلبانه شوروی
5. اواخر دهه 1980 با شروع رکود تجاری و مالی دوره رونالد ویلسون ریگان
به این فهرست، بحران مالی 2008 و حتی روی کارآمدن دونالد ترامپ با شعار «اول آمریکا» و بازسازی دوباره آمریکا را هم میتوان اضافه کرد. اما طرح این موضوع در آغاز دهه دوم هزاره دوم، دارای شکل و ابعاد متفاوت و گستردهتری در مقایسه با مراحل گذشته است و بحرانها وضعیت کنونی این کشور مؤید آن است. از همینرو، ایالات متحده با وضعیتی مواجه شده که صاحب نظران غربی و غیرغربی بدان اذعان دارند و از اصطلاحات و مفاهیمی چون افول آمریکا و آغاز دوران و جهان پساآمریکا و نظم جدید جهانی یاد میکنند و مفهومی چون افول موریانهوار نیز به ادبیات سیاسی جهانی راه پیدا کرده است.
اما به اذعان بسیاری از صاحب نظران داخلی و بین المللی انقلاب اسلامی ایران یکی از عوامل مهم و مؤثر در افول هژمونی آمریکا طی چند دهه اخیر بوده و در آستانه نظم جدید جهانی جمهوری اسلامی ایران میتواند یکی از قطبهای اصلی قدرت در جهان باشد، بنابراین لزوم توجه اندیشمندان و دانشگاهیان داخلی در کنار جامعه علمی بینالمللی به مسئله افول آمریکا، جهان پساآمریکایی و نظم جدید جهانی بیش از پیش احساس میگردد.
با توجه به این واقعیت مهم و ضرورتی که احساس میشد از 4 سال پیش دانشگاه جامع امام حسین(ع) (با محوریت
مرکز مطالعات آمریکا) با همکاری دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام اقدام به برگزاری سلسله همایشهای بینالمللی افول آمریکا نمودند.
در اولین همایش بینالمللی افول آمریکا که در آبان 1399 برگزار شد، باب بحث علمی و گسترده پیرامون مسئله افول آمریکا گشوده شد و علاوه بر ارائه مقالات علمی در قالب 8 پنل تخصصی در روز همایش، بیش از 30 پیش نشست علمی در دانشگاهها و مراکز مهم علمی برگزار شد. در ادامه دومین همایش بینالمللی افول آمریکا؛ جهان پساآمریکا در آبان 1400 برگزار شد که با ادامه بحث پیرامون افول آمریکا نگاه رو به جلوتری داشته و روی مسئله جهان آینده و جهانی که در آن آمریکا دیگر هژمون برتر نیست تمرکز نمود که با ادمه مسیر گذشته و برگزاری پیش نشستها و همچنین همکاری گستردهتر اساتید داخلی و خارجی شاهد رشد کمی و کیفی مقالات نسبت به سال 1399 بودیم. در اسفند 1401 نخستین اجلاس بینالمللی نخبگانی تغییر نظم بینالملل و ایجاد محور همکاریهای اقتصادی برای مقابله با یکجانبهگرایی آمریکا بهعنوان محفلی نخبگانی برای بحث و تبادل نظم فعالان عرصه افول آمریکا و نظم جدید جهانی با همکاری وزارت امور خارجه و با حضور سفرا و نمایندگان کشورهای پاکستان، ارمنستان، ونزوئلا، کوبا، نیکاراگوئه، بولیوی، چین، عراق و عمان برگزار شد.
اما در سومین همایش بینالمللی افول آمریکا؛ نظم جدید جهانی در کنار طرح مباحث مربوط به افول آمریکا و جهان پساآمریکا، توجه ویژهای به نظم جدید جهانی شده است و امید است با مشارکت گسترده دانشگاهیان و اساتید داخلی و خارجی گامهای رو به جلوتری در مسیر توسعه ادبیات علمی، گفتمانسازی، شبکهسازی نخبگان داخلی و بینالمللی و در نهایت جریانسازیِ لازم و مؤثر برای ایفای نقش جدی در نظم جدید جهانی برداشته شود.